نترس ها به رَغـِز می روند! - وبلاگ هوانورد

به گزارش وبلاگ هوانورد، راهپیمایی، غار پیمایی، رودخانه گردی، کوه پیمایی، شیرجه در استخرهای طبیعی و شنا در آنها، سنگ نوردی و فرود با طناب از آبشارها و دره های عمیق را در تنگه رَغِز تجربه خواهید کرد؛ آخرین فرود هم از بلندترین آبشار تنگه به نام وداع خواهد بود که ارتفاعی به طول 46 متر دارد.

وبلاگ هوانورد: تنگه رَغـِز، یکی از دره های زیبای ایران است که در منطقه حسن آباد در 30 کیلومتری شهر داراب استان فارس قرار گرفته است؛ این دره متشکل از حدود 64 آبشار بلند و کوچک و 100 حوضچه است که به وسیله یک چشمه کوچک در ابتدای دره تغذیه می گردد.

از زیبایی های تنگه رغز، می توان به نورخورشید و انعکاس آن در آب های فیروزه ای و زلال تنگه؛ سنگ ها و صخره های بستر تنگه به رنگ های مختلف، رویش گیاهان با طراوت در محل برخورد آب و سنگ، آبشارهای متعدد و حوضچه هایی که مانند جام های سرریز هستند، اشاره نمود.

این سفر هیجان انگیز، از تورهای ماجراجویانه ای است که باید آمادگی جسمانی مناسب با این برنامه و البته روحیه ماجراجویی داشته باشید. بد نیست بدانید معمولاً قبل از اجرای تور، یک جلسه آموزشی برای علاقه مندان برگزار می گردد که در آن به طور کامل آموزش های مورد احتیاج برای دره نوردی در تنگه رغز ارائه خواهد شد. بعلاوه اصول آشنایی با ابزارها و تجهیزات تنگه نوردی شامل ابزارشناسی، ست کردن لوازم روی بدن، فرود از دیواره با شیب 90 درجه و کار با ابزارهای فرود ارائه می گردد.

از سرانجامی دره که به بالا نگاه می کنیم، دیواره های عمودی آن را می بینیم که به ارتفاع200 متر رخ نشان می دهد. اینجا، هیچ راه فراری وجود ندارد؛ وقتی از اولین آبشار فرود آمدید، باید تا آخرین آبشار پیش بروید و از دره خارج شوید. برای همین، قبل از فرود از اولین آبشار، باید فکر همه چیز را نموده باشید.

اوج ماجراجویی در رَغـِز:

رَغـِز را رَقِز هم می خوانند؛ دره ای که از دوران قدیم به خاطر وجود آب در آن، مورد توجه مردمان محلی بوده است، اما ورود به این دره و شکل داخلی آن، برای مردم محلی به علت وجود آبشارهای بلند در ابتدا و سرانجامی آن، هیچ وقت مقدور نبوده و شکل داخلی دره و عوارض طبیعی آن، همواره معمایی بزرگ برای مرم محلی به وجود آورده بود، تا اینکه در دهه 70، کوهنوردان دارابی با تجهیزات خاص کوهنوردی و طناب و میخ و کارابین، از اولین آبشارهای بالای دره فرود رفته و خاتمه از سرانجامی آن خارج شده اند و در نهایت، معماری دره رغز و بهشت گمشده داخل آن، در همان سالها برای کوهنوردان داراب، آشکار شده است.

این کوهنوردان، از همان زمان، آبشارهای متعدد و گذرگاه های زیبای دره رغز را چنان توصیف نموده اند که با شنیدنش، دل هر ماجراجویی را برای رفتن به آنجا به تپش وا داشته است؛ مثل تمام کوهنوردانی که دل به راه می دهند تا به این تنگه در فسارود، در 30 کیلومتری شمال شهر داراب استان فارس حرکت نمایند.

رو در رو با دره خطر:

از آنجایی که یکی از خطرات مهم در پیمایش دره ها، بارندگی و سیلاب است، اینگونه برنامه های دره نوردی هم باید در خشک ترین ماه های سال انجام گردد و قبل از اجرای برنامه، شرایط آب و هوا و بارندگی، از چندین مرجع معتبر آنالیز گردد تا در زمان حضور تیم در دره، کسی دچار سیلاب نگردد، چرا که وجود سیلاب و بارندگی دره مساوی است با مرگ حتمی که نمونه هایی از این اتفاق در دره اندرسم چالوس رخ داده است.

از دیگر خطراتی که دره نوردان با آنها روبرو می شوند، وجود آب های روان و رودخانه ای است که در کف دره جریان دارد. این آب انرژی زیادی دارد و در بسیاری از مواقع، موجب سقوط و در نهایت، خفگی کوهنوردان می گردد و حتی جریان آب شدید و گرداب، دره نوردان را در حوضچه های عمیق کف دره گرفتار می نماید، اما از آنجایی که جریان آب دره رغز از چند چشمه تامین می گردد و جریان عبوری این چشمه ها ضعیف است، این خطر برای این دره کمتر است و از این لحاظ، رغز یکی از امن ترین و کم خطرترین دره ها به شمار می رود، اما خطر دیگری هم دره نوردان را درون دره ها تهدید می نماید و آن هم شکستگی ها و آسیب هایی است که بر اثر پرش های بلند در حوضچه های عمیق صورت می گیرد که باید نهایت احتیاط در این قبیل موارد، رعایت گردد.

حرکت رو به سوی تنگه:

از شهر شیراز به سمت داراب حرکت می کنیم و تقریبا بعد از سه ساعت رانندگی، به منطقه ای به نام فسارود می رسیم که 30 کیلومتر تا شهر داراب از جاده ششده فاصله دارد. اینجا و از کنار جاده، دره رَغـِزبه خوبی دیده می گردد؛ آن هم شکاف عمیقی در کوه مقابل دیده می گردد که بسیار با ابهت و هیجان انگیز است.

با رسیدن به منطقه فسارود، باید از یک جاده فرعی به طول 3 کیلومتر که از میان باغات مرکبات عبور می نماید، به سمت حسن آباد که روستایی در پای دره است، پیش برویم. مسیر پیمایش به این صورت است که باید از کوه کنار دره اصلی، بین 2 تا 3 ساعت صعود کنیم تا به بالای دره برسیم و از بالای دره رَغـِز وارد آن شویم و آبشارها و حوضچه های آن را یکی پس از دیگری پشت سربگذاریم.

بعد از چند ساعت کوهنوردی در گرمای هوا و عبور از میان صخره ها و کوه های اطراف، به بالای دره می رسیم؛ دره ای عمیق که نگاه کردن به آن از همان بالا هم ترسناک به نظر می رسد؛ از لابه لای صخره ها به پایین می رویم تا به کف دره برسیم. اینجا از رودخانه خبری نیست، اما کمی بالاتر، چشمه آبی قرار گرفته است که آب کف دره و آبشارها از آن تامین می گردد.

بایدها و نبایدها:

پیمایش دره ها برای دره نوردان، آن هم بعد از فرود از اولین آبشار، دیگر راه بازگشتی وجود ندارد و مسیر دره باید تا سرانجام طی گردد و بعد از فرود از آخرین آبشار، از دره خارج شد. این پیمایش ها معمولا بسته به طول دره و عوارض داخلی آن، از چند ساعت تا چند روز طول می کشد.

از آنجایی که طول دره رَغـِز 3 کیلومتر بیشتر نیست و تعداد آبشارهای بلند آن، فراتر از ده آبشار است، پیمایش آن برای تیم، حدود یک روز کامل بیشتر زمان نمی برد و می توان بدون شب مانی که خود خطری مضاعف در دره نوردی است، از دره خارج شد.

برای وارد شدن به این گونه دره ها، تیم باید تجهیزات فنی بسیاری داشته باشد. از جمله وسایل فنی مورد احتیاج برای اجرای این برنامه ها، همراه داشتن طناب های کوهنوردی 50 متری، انواع کارابین و حلقه های فلزی فرود، رول بولت، کمربندهای ایمنی، جلیقه نجات و لباس های غواصی و کوله پشتی های مخصوص دره نوردی ضد آب است که هر شخص باید به تنهایی آنها را داشته باشد.

رودخیز هزاران ساله رَغـِز:

تنگه زیبای رَغـِز به راستی یکی از شگفت انگیز ترین و زیبا ترین تنگه های ایران محسوب می گردد؛ تنگه ای شناخته شده در بین کوهنوردان و طبیعت دوستان ایران که در زبان محلی، نام اصلی آن تنگه رودخیز است و آبی به زلالی اشک چشم دارد.

در تنگه رَغـِز، آب و سنگ در برخوردی هزاران ساله، انواع جلوه های زیبای طبیعت را پدید آورده اند. هر آبشار یا هر آبگیری، با دیگری فرق دارد و هر کدام زیبایی خاص خود را دارد.

دیواره های بزرگ و بزرگ رغز در طول مسیر، گاه یک غار ترسناک را تداعی می نمایند و گاه از هم فاصله می گیرند و محوطه ای زیبا می سازند. صدای دلنشین آبشار، فرود و صعود های بسیار زیبا، شنا در میان حوضچه های زلال و تماشا ماهی های زیبای قزل آلا همراه با آبشار هایی که تا 40 متر ارتفاع می یابند، از جاذبه های این دره نوردی است.

تعداد حوضچه ها و آبشار ها که تعداد آنها به حدود بیست آبشار می رسد و به نام هایی مانند نگین، کبوتر، وداع و غیره مزین شده اند، بسیار قابل توجه است. در کنار آخرین آبشار نیز یادبودی از کاشفان اولیه این تنگه و بعلاوه چند کوهنورد سفر نموده نصب شده است.

در اوج دره نوردی:

وارد دره می شویم؛ اولین حوضچه آب با عمق کم و دیواره های عمودی دره، دیده می گردد. بعد از گذشتن از منطقه ها سرسبز و نیزاری که گاهی در آنها آب تا بالای زانو می رسد، به حوضچه های بعدی می رسیم. هرچه جلوتر می رویم، عمق حوضچه ها، به ترتیب زیاد و زیادتر می گردد. بعضی از حوضچه ها را باید از فرازشان عبور کرد و بعضی دیگر را باید شیرجه زد و بعضی را هم که دارای پرتگاه یا آبشار بلند و خطرناکی هستند، باید با طناب کوهنوردی فرود رفت.

در تمام این مراحل باید مراقب بود تا به هیچ سنگ و صخره ای برخورد نکنیم. آب حوضچه ها آنقدر زلال است که به راحتی می توانیم عمق هر حوضچه را ببینیم تا برای پریدن، خطری نداشته باشد و با سنگ های کف حوضچه برخورد نکنیم.

بعد از 2 تا 3 ساعت، اولین آبشار بلند آغاز می گردد؛ آبشاری با حدود 8 تا 10 متر ارتفاع و یک حوضچه آب عمیق به عمق 10 متر؛ از این لحظه به بعد، دره اشکال متفاوتی به خود می گیرد؛ گاهی عریض می گردد و گاهی تنگ. حتی گاهی سبز می گردد و گاهی دیواره ها عریان از گیاه. گاهی هم آن قدر عمیق که نور آفتاب به کف دره نمی رسد. در این نقطه، دره زیبایی خاصی پیدا می نماید؛ اینجا شبیه به فیلم های رویایی و تخیلی از جزیره اسرار آمیز است.

تک خال زیبایی های جام:

اما تک خال زیبایی های این دره، آبشاری به نام آبشار جام است. جام، نامی است که دره نوردان داراب روی آن گذاشته اند. در این نقطه، زیبایی دره به اوج خود می رسد. چنان در عمق دره فرو می رویم که دیگر نور به آن نمی رسد و دره شبیه به غاری تاریک می گردد، به طوری که در ابتدا فکر می کنیم باید با چراغ قوه وارد آن شویم.

دیواره های دره، چنان در پیچ و خم شان به بالا می روند که گویی این بخش از دره، در دل غار تاریکی عبور می نماید. آبشار جام چیزی حدود 25 متر ارتفاع دارد و سرانجامی فرود از آبشار در تاریکی محو می گردد و بسیار ترسناک است.

نکته: آب این منطقه، بسیار سرد است و احتیاج به کاپشن و یا لباس غواصی است که پیشنهاد ما، استفاده از لباس غواصی است. در عین حال، از دمپایی یا کفش های جلو باز استفاده نکنید، اما داشتن جلیقه نجات لازم است. برترین زمان برای رفتن به این تنگه، حداکثر تا نیمه مهرماه است. ضمناً، مکان اقامتی در تنگه وجود ندارد و برای اقامت باید به شهر داراب بازگردید.

تنگه رغز دارای 64 آبشار است که از این 64 آبشار، 14 آبشار مورد استفاده است. این تنگه در دل کوه و میان صخره ها محصور شده است که بلندترین آبشارها، 65 متر و کوتاه ترین آن 6 متر است و بقیه آبشارها با پرش از روی آنها و افتادن در آب قابل عبور است.