مشروطه ایران به روایت آرشیو عثمانی - وبلاگ هوانورد

به گزارش وبلاگ هوانورد، آنچه که در کتاب مشروطه ایران به روایت آرشیو عثمانی رخ داده، مراجعه به منابع جدیدی است که پیش از این کمتر به آن پرداخته شده است.

هم زمان با روز کتاب و کتابخوانی نشست نقد و آنالیز مشروطه ایران به روایت آرشیو عثمانی به میزبانی اندیشگاه فرهنگی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران برگزار گردید.

این نشست با حضور دکتر حسن حضرتی نویسنده کتاب و دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تهران، مهدی عبادی منتقد و دانشیار گروه تاریخ دانشگاه پیغام نور به دبیری مصطفی نوری پژوهشگر تاریخ معاصر سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران و سایر علاقه مندان به حوزه تاریخ برگزار گردید.

حسن حضرتی نویسنده کتاب مشروطه ایران به روایت آرشیو عثمانی، در این نشست گفت: آرشیو عثمانی اطلاعات ذی قیمتی درباره تاریخ ایران دارد که محققان کمتر به سمت آن رفته و از آن کسب اطلاع کرده اند. متأسفانه در سال های گذشته، بخشی از آرشیو عثمانی که مربوط به تاریخ ایران بوده، در جریان انتقال آرشیو از استانبول به آنکارا از بین رفته است.

وی اضافه کرد: وجود اسناد به زبان غیرفارسی و انگلیسی، یکی از عللی است که مراجعه کمتری به منابع متعدد تاریخی ازجمله آرشیو عثمانی می گردد. بخش عمده مکاتبات بین ایران و عثمانی به زبان فرانسوی بوده است و این عامل، یکی از موانعی است که پژوهشگران کشور کمتر به سراغ این اسناد بروند. برای تألیف و ترجمه اسناد کتاب، بیش از 2 سال زمان صرف شده است.

در ادامه مهدی عبادی منتقد و دانشیار دانشگاه پیغام نور، در نقد کتاب مشروطه ایران به روایت آرشیو عثمانی اعلام کرد: هرچند کمابیش به آرشیو های متعددی درباره تاریخ ایران به وسیله پژوهشگران مراجعه شده است، اما باوجود ارتباط تاریخی و وسیع با حکومت عثمانی، کمتر مورد رجوع قرار گرفته است.

وی بیان کرد: بعضی از اسناد و مطالب شاید در ظاهر به تاریخ عثمانی پرداخته است، اما مملوّ از اطلاعات درباره تاریخ و فرهنگ ایران و مشترکات است که کمتر به آن رجوع شده است.

این استاد دانشگاه اشاره نمود: نویسنده معتقد است که تاریخ پژوه باید از اسناد و مدارک تاریخی اقدام به تاریخ پژوهی و تاریخ نگاری کند و خود نیز در مقام عمل، به تاریخ پژوهی اقدام کرده است.

عبادی توضیح داد: معمولاً پژوهش های تاریخی در کشور محدود به تعدادی مراجع شناخته شده و شبیه به هم شده است و نتایج آن پژوهش ها نیز شبیه به هم می گردد، اما باید به منابع و مراجع جدیدی که تا به امروز به سراغ آن نرفته ایم، مراجعه گردد.

این منتقد بیان کرد: آنچه در کتاب مشروطه ایران به روایت آرشیو عثمانی رخ داده، مراجعه به منابع جدیدی است که پیش از این کمتر به آن پرداخته شده است. این اثر نوعی سندپژوهی بوده و در آن بیش از 200 سند آنالیز شده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه اذعان کرد: اگر منابع اصلی در کتاب استفاده می شد و در کنار ترجمه فارسی قرار می گرفت، پژوهشگران دیگر نیز می توانستند با اسناد اصلی و شیوه ترجمه روبرو شده و حتی نسبت به بهبود ترجمه نیز اقدام نمایند.

نوری پژوهشگر تاریخ معاصر سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران نیز طی سخنانی اعلام کرد: ازجمله نکات قابل توجه در این کتاب، نگاه قدرت های دیگر درخصوص مشروطه در ایران و شیوه روبروه افراد غیر ایرانی با مشروطه ایران است.

وی گفت: در این کتاب از دو سالشماری هجری و مالی استفاده شده است که در کتاب، معیاری برای تبدیل وجود ندارد که بهتر بود هر دو تاریخ، در کتاب ذکر می شد. بعلاوه از دیگر نکات قابل توجه در کتاب، اشاره به بعضی اصطلاحات است که توضیحی درباره آن ها ارائه نشده است.

وبلاگ هوانورد فرهنگی هنری ادبیات