نقش روابط اجتماعی در پیشگیری از افسردگی سالمندان
به گزارش وبلاگ هوانورد، دکتر سمیه معتضدیان اختلالات خلقی، اضطرابی و زوال عقل را از شایع ترین مسائل دوران سالمندی عنوان نمود و گفت: سالمندی دوره جدا و منفک شده ای از سایر مراحل زندگی نیست، بلکه مرحله مهمی از رشد است که به سایر مراحل زندگی انسان پیوند زده شده است.
وی ادامه داد: وقتی انسان پیر می شود در بسیاری از فرایند های بیولوژیک بدن تغییراتی ایجاد می شود که می توان با راه چاره هایی برای داشتن زندگی سالم تر از بروز بعضی از این موارد پیشگیری کرد.
این عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان این که غالبا دوره سالمندی با مسائل روانشناختی و اجتماعی همراه است، ادامه داد: دوره سالمندی با اضافه نموده شدن سن در تمام ارگان های بدن اتفاق می افتد؛ یعنی همان طور که سیستم ادراری، قلب و عروق و سلول ها در حال پیر شدن هستند، روند سالمندی نیز اتفاق می افتد.
وی با بیان این که یکی از سیستم هایی که تحت تاثیر افزایش سن قرار می گیرد سیستم عصبی و مرکزی مغز است، گفت: علاوه بر این موضوع ابعاد زیستی هم وجود دارد که افراد را مستعد ابتلا به اختلالات روانپزشکی در دوران سالمندی می نماید.
معتضدیان گفت: تغییراتی که در مغز به واسطه سالمندی رخ می دهد، می تواند فرد را مبتلا به اضطراب، افسردگی یا ترس از پیری کند.
متخصص روانپزشک دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با اشاره به ابعاد روانشناختی و اجتماعی در بروز اختلالات سالمندی، اضافه نمود: این اختلالات در دوران سالمندی شایع است، فرد تغییر نقش هایی را تجربه می نماید و به واسطه این تغییرات دچار انزوا یا افسردگی می شود؛ به طور مثال فردی که در تمام طول عمر خود به طور مداوم فعالیت شغلی مستمری داشته به یکباره بعد از بازنشستگی از بسیاری از فعالیت ها باز می ماند و یا با مستقل شدن بچه ها نقش ها و مسئولیت هایش کمتر می شود و یا حتی بعد از فقدان دوستان یا عزیزان دچار افسردگی و اضطراب می شود.
وی با بیان این که کم شدن توانایی فیزیکی و یا حتی تغییرات ظاهری که با پیر شدن ارگان های مختلف بدن به وجود می آید برای بسیاری از سالمندان اضظراب آور و یا علتی زمینه ای برای بروز افسردگی است، هشدار داد: ممکن است به علت تغییرات مرتبط با سن نشانه های افسردگی پنهان بماند و یا منجر به کاهش کیفیت زندگی در این افراد شود؛ ولی نکته اینجا است که علائم افسردگی در سالمندان از فردی به فرد دیگر فرق دارد و به اشکال مختلف ظاهر می شود.
این عضو هیئت علمی دانشگاه افزود: احساس طولانی مدت غم و اندوه، ناامیدی و درماندگی یا اضطراب، بی قراری و تحریک پذیری، گریه بدون علت تعیین، از دست دادن علاقه به فعالیت های گذشته، احساس خستگی بدون انجام فعالیت بدنی، اجتناب از حضور در جمع، کاهش فعالیت و یا صحبت کردن، مشکل در تمرکز و تصمیم گیری، کاهش و یا افزایش اشتها و تفکر مرگ و خودکشی از بارزترین نشانه های بروز افسردگی در سالمندان است.
وی تاکید نمود: اولین قدم برای کاهش اختلالات در سالمندان کوشش برای بهبود عملکرد و کیفیت زندگی سالمند است و در گام بعد موارد زمینه ساز بروز افسردگی و اضطراب باید مورد شناسایی قرار گیرد.
این روانپزشک ضروت کوشش برای بهبود کیفیت زندگی سالمندان را مورد توجه قرار داد و توصیه کرد: باید اصولی را از همان ابتدای جوانی و میانسالی رعایت کنیم تا سالمندی بهتری را تجربه کنیم.
وی با بیان اینکه به طور کلی ریشه بسیاری از اختلالات روان به ژنتیک بازمی شود، شرح داد: برای تغییر ژن ها نمی توان اقدام درمانی ویژه ای انجام داد، ولی با پیروی از سبک زندگی سالم به اندازه قابل توجهی می توان نشانه های تظاهرات ژنتیکی اختلالاتی نظیر افسردگی و اضطراب را در پیری کنترل کرد.
معتضدیان توصیه کرد: برنامه منظم برای فعالیت بدنی و رژیم غذایی سالم پرهیز از مصرف چربی های اشباع شده و کاهش استفاده از کربوهیدرات ها از جمله فاکتور هایی است که به سلامت فکر و جسم سالمند یاری می نماید.
وی ادامه داد: فعالیت های فیزیکی مستمر مثل فعالیت های فیزیکی متوسطی که به صورت عادت در آمده باشد حتی در مدت زمان کوتاه، در سلامت جسم و روان موثر است. بهتر است این فعالیت ها گروهی باشد، زیرا در بهبود روابط اجتماعی می تواند یاری نماینده باشد.
او به راه های پیشگیری از ابتلا به افسردگی در دوران سالمندی اشاره نمود و ادامه داد: از برترین و موثرترین روش های پیشگیری از افسردگی در سالمندان حضور در اجتماع و روابط خانوادگی است؛ اعضای خانواده و مراقب سالمند باید برای دیدار های سالمند با دوستان و اطرافیان خود برنامه ریزی منظمی داشته باشند تا از انزوای اجتماعی جلوگیری نمایند.
وی ادامه داد: باید روند زندگی سالمندان به شکلی باشد که فرد احساس مفید بودن داشته باشد و ضمن ارتباط با اعضای خانواده و دوستان، او را متوجه این موضوع کنیم که سالمندی نیز یکی از مراحل چندگانه زندگی و مرحله رشد جدیدی است.
بنابر اعلام روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، وی در سرانجام، گفت: نگاه به دوران سالمندی نباید نگاه محدودنماینده ای باشد و سالمندی را فقط با بیماری یا اختلال جسمی همراه بداند، بلکه باید ویژگی های برجسته این دوران را شناسایی و آن را تقویت کنیم.
منبع: فرارو