تولد نخستین گاومیش نژاد ممتاز به روش آی وی اف - وبلاگ هوانورد

به گزارش وبلاگ هوانورد به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه فناوری های نوین علوم زیستی جهاد دانشگاهی- ابن سینا نخستین گوساله گاومیش های نژاد ممتاز به روش آی وی اف به دنیا آمدند.

دکتر ابوالفضل شیرازی، مدیر گروه پژوهشی جنین شناسی و آندرولوژی پژوهشگاه ابن سینا درباره این دستاورد بزرگ گفت: این پژوهشگاه پیش از این از روش استحصال سونوگرافیک تخمک و فراوری جنین به روش لقاح آزمایشگاهی در تکثیر نژادهای ممتاز گاومیش استفاده کرده است. درحال حاضر پژوهشگاه ابن سینا توانسته است با استفاده از روش (ovum pick up) و لقاح آزمایشگاهی (IVF) برای نخستین بار جنین های گاومیش از نژادهای ژنتیکی ممتاز را فراوری نماید. انتقال این جنین ها تا به امروز با چندین آبستنی و تولد دو گاومیش همراه بوده است.

دکتر شیرازی درباره روند فراوری جنین از گاومیش های ممتاز شرح داد: در ابتدا گاومیش های ماده حدوداً 13 تا 15 ماهه که هنوز وارد چرخه فراوریمثل طبیعی نشدند، با استفاده از هورمون های گونادوتروپین تحت القای رشد فولیکولی قرار گرفته و پس از رشد فولیکول ها، تخمک ها به روش سونوگرافیک از سطوح تخمدانی اخذ و پس از شستشو و طی مراحل بلوغ در آزمایشگاه با برترین اسپرم های وارداتی بارور می شوند. سپس تخمک های بارور شده در محیط کشت جنین مراحل رشد تا مرحله بلاستوسیست را طی کرده و به روش انجماد شیشه ای منجمد و در ازت مایع نگهداری می شوند.

وی در ادامه اضافه نمود: در مرحله بعد، پس از آنالیز دقیق دستگاه فراوریمثلی گاومیش های گیرنده از نظر عدم وجود نقایص مادرزادی، چسبندگی و عفونت، همزمان سازی سیکل فراوریمثل در گاومیش های گیرنده انجام و جنین ها از حالت انجماد خارج شده و انتقال جنین به وسیله کاتیتر مخصوص صورت می گرفت. 35 روز پس از انتقال با آنالیز سونوگرافیک 40 درصد موارد انتقال موفقیت آمیز و منجر به آبستنی شده و تا کنون 2 گاومیش نر متولد شده اند و منتظر زایمان 6 گاومیش آبستن در ماه های آینده هستیم.

دکتر سارا برجیان بروجنی، دامپزشک و پژوهشگر پژوهشگاه ابن سینا درباره اهمیت این موضوع شرح داد: یکی از مهم ترین چالش ها در حوزه امنیت غذایی، انتخاب دام های سازگار با اقلیم کشور و در عین حال، دارای راندمان مناسب فراوری است. با توجه به سابقه طولانی پرورش گاومیش در کشور، به عنوان یک دام بومی ارزشمند که برخلاف گونه گاو، وابستگی غذایی بسیار کمی به نهاده های دامی وارداتی دارد، در کنار خصوصیاتی ماندگاری بالا در گله، مقاومت نسبت به بیماری ها و شرایط اقلیمی سخت، هزینه خوراک پایین و کیفیت بالای شیر (چربی بالای 8 درصد و پروتئین 4/2 درصد)، تکثیر گاومیش های ممتاز و شکل گیری گاومیش داری های صنعتی در کشور، تصمیمی استراتژیک است.

وی در ادامه اضافه نمود: با توجه به محدودیت تعداد گاومیش های با خصوصیات برتر ژنتیکی برای استفاده در گاومیش داری های صنعتی، استفاده از فناوری فراوری آزمایشگاهی جنین با تسریع روند اصلاح نژاد به رونق مالی گاومیش داری در ایران بسیار یاری می نماید.

مدیر گروه پژوهشی جنین شناسی و آندرولوژی پژوهشگاه ابن سینا درباره اهمیت این دستاورد گفت: گاومیش دام هزاره سوم لقب گرفته است زیرا به لحاظ کیفیت شیر فراوریی، هزینه خوراک و ماندگاری در سطح گله بسیار سودآور بوده و کیفیت و چربی بالای شیر گاومیش (بیش از 7 درصد چربی) در صنعت فراوری محصولات لبنی بسیار حائز اهمیت است. برای نمونه، در کشور ایتالیا که یکی از بزرگ ترین پرورش دهندگان گاومیش دنیا و از کشورهای پیشرو و صادرکننده در زمینه محصولات لبنی است از شیر گاومیش در فراوری محصولاتی همانند پنیر موزارلا استفاده می گردد. از دیگر مزایای مالی گاومیش در مقایسه با گاو می توان به هزینه های خوراک و نگهداری کمتر آن نسبت به گاو (حدود 50 درصد کمتر)، ماندگاری بالا در گله و مقاومت نسبت به بیماری ها و شرایط اقلیمی سخت اشاره نمود. از این رو امروزه در دنیا گاومیش داری صنعتی از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد.

وی در سرانجام یادآور شد: چرخه فراوریمثل گاومیش ماده به طور طبیعی یک چرخه یک تا یک و نیم ساله است اما با روش استحصال سونوگرافیک تخمک می توان از گاومیش های ممتاز هر هفته یا هر دو هفته یکبار، تعداد قابل توجهی تخمک استحصال و آنها را به روش آی وی اف با برترین اسپرم ها بارور نمود. بدین ترتیب می توان در یک بازه زمانی کوتاه، ژنوم گاومیش های ممتاز را تکثیر و واحد دامداری را به حداکثر سوددهی رساند. طبیعتاً این دستاورد نقش بسزایی در خودکفایی صنایع دامی کشور داشته و در شکوفایی و تحول صنعت فراوری محصولات لبنی یاری شایانی خواهد کرد.